Cui Jian

O uznawanym powszechnie za najsłynniejszą postać chińskiej muzyki rockowej Cui Jianie mówi się z patosem jako o „ojcu chrzestnym chińskiego rock&rolla” i „pionierze nowoczesnego chińskiego rocka”. Prekursor chińskiej sceny rockowej, która przeżywała swój późny rozkwit w połowie lat 80. XX wieku. Jego muzyka i osobowość sceniczna charakteryzowały się prostym, choć eklektycznym stylem, który łączył w sobie zachodnie wpływy rocka, folku i jazzu, dosadne teksty piosenek oraz wolnego, buntowniczego ducha z szeregiem lokalnych odniesień kulturowych, takich jak muzyka ludowa z północnego wschodu Chin, tradycyjne instrumenty muzyczne (suona, guzheng, czyli chińska cytra, itd.), komunistyczny mundur wojskowy i wyrażenia używane powszechnie w armii oraz czerwony szal Młodych Pionierów. Uosabiał również konfuzję panującą w społeczeństwie otwierającym się na świat i wychodzącym z długotrwałej zawieruchy ideologicznej w warunkach postępującej komercjalizacji i silnego nadzoru państwowego. Jego hity z lat 80., takie jak Bez grosza przy duszy, Kawałek czerwonego płótna, Dziewczyna ze szklarni, Fałszywy mnich, Rock&roll na nowy, długi marsz z całą mocą dawały impuls do „opuszczenia domu”, który poetycko współgrał z post-traumatycznym odrzuceniem przytłaczającego państwa narodowego oraz pragnieniem większego kontaktu ze światem w ramach polityki otwarcia. Jego utwory wyrażały niechęć do konformizmu i zamykania oczu na problemy, charakteryzując się przy tym eklektyzmem. Ich charakter wynikał w dużej mierze z inspiracji zachodnią kulturą punkową oraz uniwersalnym duchem nastoletniego buntu. Dlatego właśnie piosenki Cui Jiana stały się dynamiczną ścieżką dźwiękową rozbrzmiewającą w tle politycznego i kulturalnego zmartwychwstania Chin w latach 80.

Cui Jian podpadł władzom z powodu uczestnictwa w protestach studenckich w Pekinie w 1989 roku, a jego muzyka została objęta zakazem. Wskutek tego mógł występować i tworzyć jedynie na undergroundowej scenie Pekinu, zachowując status „bohaterskiego buntownika” i oddziałując na szerokie grono muzyków i odbiorców w latach 90.

(Qu Chang)